İntihar Travması

İntihar travması psikolojik travmanın neden olduğu artan intihar riskidir. Travma, fiziksel ve psikolojik bütünlüğümüzü tehdit eden her türlü olaya denilebilir. Yaşamınıza, vücut bütünlüğüne, inanç sistemlerine, sevdiklerinize yönelik tehditler vardır ve travmalar ne olursa olsun hiç beklenmedik bir anda hazırlıklı olamayacağımız şekilde süreklilik ve bütünlük gibi varlığımızı yasladığımız temel hayat referanslarına inen ani bir darbedir.

İntihar, ölüm niyetiyle kişilerin kendi ölümüne yol açan ve kendi kendine uyguladığı bir şiddet eylemi olarak tanımlanır. Travma tanımları, son birkaç senede yakın birinin ani veya beklenmedik olan ölümü (örneğin intihar) dahil olmak üzere daha geniş bir travmatik deneyim yelpazesi sunuyor. İntihara meyilli olan, çeşitli travmatik sorunlardan dolayı intihar etmek isteyen, intihar eylemini sonuca ulaştıramamış ve bunun travmasını yaşayan kişilerde intihar travması görülebilir.

İntihar Travması Nedir?

İntihar eyleminin kendisi genellikle bağımsız bir eylem olsa da intihar aile, arkadaşlar ve toplum gibi daha geniş sosyal ağları etkileme yeteneğine sahiptir ve travmatik olarak deneyimlenebilir. İntihar gibi şiddet içeren ölümlere maruz kalmak, yas ve travmayla ilişkilendirilmiştir. Bu tarz travmatik olaylar, travma sonrası stres bozukluğunun gelişimi için daha büyük bir risk oluşturabilir.

İntihara maruz kalmak, akıl hastalığı ve sonraki intihar riskini artırır. Önleme çabaları, risk altındaki grupları belirlemeye odaklanmıştır. İntihar araştırmacıları, sağlayıcıların bireylerin dürtüselliklerini, umutsuzluklarını ve intihar eylemlerini önlemeyi artırmak için araçlara erişimlerini izlemeleri bu dönemde önemlidir.

İntihar Travması Neden Olur?

İntihar araştırmaları, yaygın olarak psikiyatrik bozuklukları ve özellikle de depresyon durumu intihar için başlıca risk faktörleri olarak tanımlanmıştır. Sistematik bir gözden geçirme, daha şiddetli depresyon vakalarının ve yüksek umutsuzluk düzeylerinin intihar için daha büyük riske işaret ettiğini bulmuştur.

İntihar travması neden olur konusunda, artan intihar riski ile tanımlanan diğer faktörler arasında da ailede ruhsal hastalık veya intihar öyküsünün bulunması, daha önce intihar girişiminin de bulunmuş ve kendine zarar verme davranışında bulunmuş kişiler, ruhsal bozuklukların eşlik etmesi, ruh sağlığı nedeniyle yatarak bakımdan yeni çıkan ve anti depresan tedavisinin veya psikoterapinin başlamasından hemen önceki veya hemen sonrasındaki dönemde olmak gibi durumlar intihar riskini arttıran ve yakın zamanda intihar eylemlerine maruz kalma ve araçlara erişim açısından bilinen faktörlerdir.

İntihar Travması Belirtileri

İntihar travması belirtileri arasında genel olarak duyusal tepkiler daha ağırlıklıdır ve diğer travmalara göre kendini daha iyi şekilde belli eder. Şok, üzüntü, öfke, endişe, suçluluk, kaygı, umutsuzluk, karamsarlık, donukluk, aşırı sinirlilik hali, çaresizlik, kendi gibi hissetmeme ve geçmiş travma, kayıpların alevlenmesi verilen duygusal tepkiler arasındadır.

• Sürekli dikkat dağınıklığı, unutkanlık ve sürekli meydana gelen intihar düşünceleri
• Çarpık ve genellemeye dayalı düşüncelerle yani herkes kötü, her şey kötü gibi düşüncelerin artması
• Canını sıkan veya intihara meyilli olan kişilerin yaşadığı olaylarla alakalı halüsinasyon görülmesi
• Fiziksel tepkiler arasında baş, göğüs ağrısı, mide yanması ve bulanması, gürültüye karşı duyarlılık, kalp sıkışması, iştah artması veya tam tersi azalması, sürekli yorgunluk hali, nefes darlığı gibi çeşitli belirtiler görülebilmektedir. Tüm bu belirtiler kişilerin yakınları tarafından görüldüğü zaman dikkat etmeleri ve acil olarak bir profesyonel destek almaları gerekir. Bu dönemde intihar travması yaşayan bireylerin yalnız bırakılmaması ve üzerine gidilmemesi başlangıç olarak iyi bir adımdır.

İntihar Travması İçin Ne Yapılmalı?

İntihar travması için bilgi edinmek, küçük ama gerçekleştirebileceğiniz sorumluluk ve roller edinmek, asla sosyal bağlarınızı kaybetmemek, yalnız kalmamak işe yarar. Duygusal açıdan ise yakın gelecekte sizleri nelerin beklediğini bilmeniz gerekiyor ve gösterdiğiniz tepkileri normal kabul etmelisiniz. Başınıza gelenlerin sizin kontrolünüz dışında geliştiğini ve ne yaparsanız yapın, bu gibi durumlar karşısında hazırlıklı olunamayacağını unutmamalısınız.

Genelleme yapmaktan kaçınmak travmalarla baş etme konusunda önemli bir yoldur. Davranışlarınızı gözden geçirmek, hayatınızı bir düzene oturtmak durumları, önceki düzeninizden farklı da olabilir. İntiharı önleme ve müdahale stratejileri ile hayatınızın önceliklerini değiştirebilir ve anlamsız bulduğunuz ve yapmak istemediğiniz şeyleri devreden çıkarabileceksiniz ve sizi için önemli olan kişilerle sıkça görüşerek daha derin ilişkiler kurabilirsiniz.

İntihar Travması Terapi Yöntemleri

Travma sonrasında genellikle insanların büyük bir kısmı yardım istemek veya terapi almak için başvurmazlar. Bunun nedeni ise çoğu zaman bir problemleri olduğunu fark etmeyişleridir. İntihar travması terapi yöntemleri ile yaşanılan problemlerin bir çözümü olarak uzman profesyoneller tarafından yapılabilmektedir. Travmanın neden olduğu bu duygu ve düşünceler sonrasında, travma ile ilgili her şeyden kaçma arzusu da kişilerin terapi desteği almasına engel olabilir. İntihar travması terapi yöntemleri ve tedavileri genel olarak;

• Travmaların ardından yalnız kalma isteği, toplumdan uzaklaşma, güvensizlik hisleri veya suçluluk duygularından arındırılmak için terapiler düzenli şekilde yapılmalıdır.
• Travma sonrası görülen etkilerin en aza indirgenmesi, kişilerin sosyal yaşamına geri dönmesini sağlamak amacıyla ilaç tedavisi ve psikoterapi uygulanmaktadır.
• Olayların etkisine, görülen belirtilerin, kişilerin etkilenme düzeyine göre sadece psikoterapi ile de iyileşme sağlanmaktadır.

Rahatsızlık veren semptomların azaltılması ile birlikte intihar travması tamamen son bulabilir ve kişiler travmalarını atlatabilirler. Bu nedenle bir travma uzmanı ile görüşmek ve yaşanılan psikolojik desteğinin alınmasıyla beraber intihar travmasına neden olan sorunların üstesinden gelmek kişilerin hayatını daha iyi bir yöne sokar.